Ahkyak Ai Ladaw Laman Kaw Du Taw Nga Sai Rawtmalan Hpungtun

23 February 2024 – Kachinwaves

မြန်မာလိုဖတ်ရန် link ဆောင်းပါးအဆုံးမှာ ပါရှိပါတယ်။

Mungshawa yawng rap rap ra ra lam ntsa de le nna masha pang lai kaba she byin mat hkra gumshem hpyen dap hpe si mani ai ladat hte ninghkap n-gun madun ai rai tim, gumshem ningbaw ni gaw shanhte ana lu na lam hpe sha, matut shakut taw nga ai majaw, mungshawa ni gaw myit marai dat myit mang shabawn let, lak nak lang rawt malan ai lam hpe madi shadaw wa sai. Mungdan dinghku majan kata hta mahkrum madup nga nna ya yang na rawtmalan masing ni hta mung, ahkyak ai wuhpung wuhpawng ningbaw ni gaw, ya yang na jasat jasa gaw gumshem lai len a npu kaw na lawt lu na gasat poi shang na matu, ahkaw ahkang ginjang kaja dik ai ten re, nga nna tsun nga ma ai. Dai hta sha n-ga, anhte yawng jam jau hkrum nna majan tsin yam hte gumchya chyam chya nga ra na aten ladaw gaw manga ning hta n jan ging ai nga nna, KIO ningbaw langai kawn tsun lai wa sai. Dai majaw, 2021 ning mungdan daru magam zing kau ai lam kawn byin pru wa ai mungshawa rawtmalan masum ning hpring nna, bai matut ai shata kru laman gaw, majan hte mungmasa lahkawng yan a matu ahkyak dik ai ladaw laman rai nga sai.

Rahkaing mungdaw hta sha n-ga, mungdan kata kaga mungdaw hte gin ra ni hta mung gasat poi shang nga ai United League of Arakan (ULA) ting nyang up, Arakan Army (AA) a dap up daju, Du Daju Twan Mrat Naing gaw, ya yang na aten ladaw gaw hpyen gumshem lai len npu kaw na lawt lu lam gasat poi shang na matu, kaja dik ai sat lawat re, nga nna February 2 ya shani BBC shi ga dap shapoi ai lak san san htai lamang hta mu lu ai.

“Shi (Gumshem hpyen dap) masum ning hpring mat ai aten hta shi matut lit la na aten jat la ai gaw, shi galaw ra ai bung li hpe matut galaw ai re ngu mu mada ai. Shi a hpyen majan lam hte mungmasa sat lawat ni gaw, Myen mungshawa yawng ni a matu gumshem lai len npu kaw na lawt lu lam gasat poi shang na matu ginjang kaja dik ai ten re ngu nna mu mada ai.” nga nna Du Daju Twan Mrat Naing tsun lai wa sai.

United League of Arakan (ULA) hte hpyen masa, mungmasa jinghku hku ai ngu chye na tawn da ai Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpung (KIO) tingnyang up, Du Daju Jum Nban La mung 2024 ning gaw galai shai lam byin wa mai ai shaning re nga nna, shaning nnan mung ga hta tsun lai wa sai.

Dai hta sha n-ga Wunpawng Mungdan Shanglawt Kongsi (KIC) a ningbaw malai (1), Lat Du Daju Jum Sumlut Gun Maw mung “Ndai pran wan ladaw yawng yak hkak nga ra ai ten, majan hte gumchya chyam chya ra nga na ten gaw, manga ning hta n jan ging ai ngu tsun mayu nngai.” nga nna 2023 ning October shata 31 ya shani BBC shiga dap shapoi ai san htai lamang hta tsun lai wa sai.

Maga mi de yu yang, gumshem hpyen kongsi mung shanhte bai da hpran asak matut lu na matu myit nchyan shaw nhtawm, galaw lu galaw mai ai lam ni ma hkra galaw nga ai hpe mu mada ai. Ya hpang jahtum ladaw asak matut ai shaloi mung, shanhte a wuhpung wuhpawng kata hta shara hte lit hkam masha galai gachyai galaw ai hta sha n-ga, hpyen magam n-gun n mai ai tara upadi hpe mung asak jahkrung dat nu ai. Dai upadi ni a majaw ginchyum chyat gayin gaye n mai ai mayak tsin yam ni gaw mungdan ting na dum nta chying hka ni hta koi yen n mai du pru wa ai majaw, mungshawa ni gaw, hprawng lam matu tam yak nga ai sat lawat rai nga ai.

Gumshem hpyen kongsi ni tsun ai hku sawn yu yang, shata mi hta rang rut hpyen la 5000 hpe hpyen wunkat jaw nna, laning mi laman rang rut hpyen la mun kru du hkra wunkat jaw na masing hpe maram lu ai nga nna, ISP a 20 lang na On Point sawk dinglik sumtang hta mu lu nga ai.

April shata hka jaw poi ngut ai hpang she wunkat masat yan (1) hpang wa na re ai lam, hpyen kongsi a shiga ndau lithkam Du Daju Zaw Min Tun tsun ai re.

Gumshem hpyen kongsi a myit mada da ai masing hte maren, shata mi hta rang rut masha 5000 hpe hpyen wunkat jaw ai hku sawn yu yang, ya yang na shata kru ladaw (April kawn July) laman hta hpyen la ning nan mun lahkawng du hkra mahkawng lu na matu myit mada da ai masa rai nga ai.

Maram masam ai ni law malawng dinglik tawn da ai hte maren, hpyen kongsi gaw hpyen magam n-gun n mai upadi hpe asak jahkrung ra ai lam gaw, shanhte a si sum mat ai hyen n-gun hpe bai kapa jahpring na matu yaw shada ai lam rai yang; hpyen kongsi a yaw shada lam ni hpe jebat jahten ya na matu gaw rawtmalan a matu grai ahkyak nga sai re. Hpyen kongsi ni hkrang shapraw galaw wa ai magam bung li ni hpe tang du du jebat jahten lu ai lam n lu galaw nna, rawtmalan chying hkrawng galu nga yang gaw, hpyen kongsi galang bai n-gun da hpran la na matu aten garawt ya ai lachyum rai wa na re. Hpyen kongsi ladaw asak hkrung nga ding sa mungshawa ni gaw ginchyum chyat let shoi chyum shakut sha ra na rai nga ai.

Hpyen kongsi asak jahkrung dat ai upadi a majaw rawtmalan hpyen dap ni de shang wa na prat ram ramma ni law wa mai ai rai tim, dai du shang wa na masha ni hpe masing masa hte atsawm hkrak hparan sa wa na lam hta rawtmalan wuhpung ni a matu mayak lam ni mung nga wa chye ai.

Dai hta sha n-ga, ya yang na rawtmalan hpungtun hte seng nna n sawn shalawm n mai re ai lam langai mi gaw; 2020 ra lata poi mahtai a majaw lu tawn da ai tara shang lam a ladaw laman rai nga ai. Ya yang pyi malawng n ra sharawng ai 2008 mungdan gaw da tara upadi hpe dawm kau nna, ra lata poi mahtai hpe tara shang masa lam hku mungmasa a matu lashum jai lang nga ai hpe dinglun ai ni mung nga nga ai. Rai tim Myen mung a ni dik ai mungmasa labau hpe bai yu yu yang, 1990 ning na ra lata poi hpe mung, 1974 mungdan gaw da tara upadi hpe dawm kau nna galaw ai ra lata poi rai nga ai. Dai majaw 2008 gaw da tara upadi hpe dawm kau nna ra lata poi mahtai hpe mungmasa a matu lashum jai lang ai gaw, 1990 ning na sat lawat hte hkrup chya n bung tim, ra lata poi a tara shang masa hpe lashum lang ai ladat gaw bung nga ai ngu mai tsun ai.

Rai tim mung, 2020 ra lata poi mahtai a tara shang lam gaw du na 2025 ning November hpang daw de gaw ya yang na zawn tara shang gawng malai tai ai lam hta gawng kya wa mai ai zawn, madi madun dinglun ai lam ni mung bai nga wa na re. Ra lata poi mahtai a tara shang ai lam gawng kya wa ai gaw Munghpawm Rapdaw Gawng Malai Komiti (ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုမှုကော်မတီ – CRPH) hte Amyusha Myit Hkrum Asuya (NUG) a ntsa hta hkra machyi wa mai ai. Dai hta sha n-ga, dai wuhpung wuhpawng ni hta shang lawm gun hpai nga ai hpu-awn salang nkau a asak aprat hte hkamja lam ni mung galai shai wa nna shanhte a bung li galaw lu na atsam ni hta hkra machyi wa mai nga ai.

Ya yang mungshawa ni gaw, shanhte a mare dum nta ni hpe nat sum hkam nna “Lamu ga ngam tim rai sai, wan wu ntsa kaw na mare nnan bai gaw gap na” ngu myit da ting makun ai hte gumshem lai len hpe rawtmalan manga kau na myit katu ai rai tim, yak hkak jam jau ai hpe lai di taw ra ai ladaw galu wa yang gaw, ta tut hta yak hkak lam ni nga wa mai ai. Dai majaw hpyen kongsi hpe arum jahkrat kau na matu, aten gaw ahkyak ga shaga ai rawtmalan hpungtun lami laman hta du taw nga sai.

Dai re ai majaw, rawtmalan ningbaw ni tsun tawn da sai ga hte maren, ya yang na sat lawat gaw rawtmalan gasat poi shang na matu kaja dik ai ginjang kaja rai yang, majan poi hte chyam chya nga ra na ladaw manga ning hta n jan ging ai rai yang, 2024 ning hta galai shai ai lam byin mai ai rai yang, hpyen kongsi a ya na shata kru ladaw asak matut da ai ndai laman, hpyen masa hte mungmasa hpunggaw kaba byin shangun ai; awng dang lam ni hpe rawtmalan wuhpung ni kawn hkrang shapraw lu na matu grai ahkyak ai aten ladaw kaw du taw nga sai re.

===

မြန်မာလိုဖတ်ရှုရန် Link:

https://www.facebook.com/share/p/vgaFeWkN4kJx6GXd/?mibextid=Nif5oz