ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကခ်င္ပါတီမ်ား ေအာင္ႏိုင္မလား။

မရန္

စက္တင္ဘာ ၁၉

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရန္ (၄၄)ရက္သာ လိုပါေတာ့တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ ပါတီေတြကလည္း  မဲဆြဲစည္းရုံးေရးေတြ စတင္ေနပါၿပီ။ လစ္လပ္သြားတဲ့ ျမစ္ႀကီးနား မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၂)၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ တစ္ေနရာအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၆ဦး ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္သြားမည္ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း (၆)ဦးတြင္ ကခ်င္ပါတီေတြကိုယ္စား ကခ်င္ဒီမိုကရစ္တစ္ပါတီဥကၠဌ ဦးကြမ္ေဂါင္ေအာင္ခမ္းကလည္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅တြင္ ကခ်င္ပါတီေတြ ပူးေပါင္းျခင္းမရိွပဲ၊ ပါတီတိုင္းက ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကေပမဲ့ အခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါတီမ်ားပူးေပါင္းလိုက္ၿပီး ၎တို႔ပါတီကုိယ္စား ဦးကြမ္ေဂါင္ေအာင္ခမ္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ယခုေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကခ်င္လူထုမဲဆႏၵရွင္ေတြ အမ်ားဆုံးေနထိုင္တဲ့ အခုမဲဆႏၵနယ္၌ ကခ်င္ပါတီ(၄)ပါတီ ေပါင္းစည္းၿပီးေနာက္ ပထမဆုံးဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္၊ ထြက္ေပၚလာမယ့္ရလဒ္က စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းေနပါတယ္။ ေပါင္းစည္းၿပီးကခ်င္ပါတီေတြရဲ႕ လာမယ့္ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ အစမ္းစာေမးပြဲလိုလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။

“ညီညြတ္ျခင္းသည္ အင္းအားဆိုတာကို လက္ေတြ႔ျပႏိုင္ဖို႔က အခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္တယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ညီညြတ္တဲ့ကခ်င္ပါတီေတြကေန ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ဒီကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက မဲႏိုင္သြားၿပီဆိုလို႔ရိွရင္ ကခ်င္ေတြရဲ႕ညီညြတ္ျခင္းကို လက္ေတြ႔က်က်ျပသ ႏိုင္တာျဖစ္တယ္။”ဟု ကခ်င္ျပည္နယ္ ဒီမိုကေရစီပါတီဥကၠဌ ေဒါက္တာတူးဂ်ာက ေျပာပါတယ္။

အခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၂၀၂၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ေျခလွမ္းအစျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။

၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရိွခဲ့တဲ့ NLDပါတီကလည္း အခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္နိုင္ေရးအတြက္ စည္းရုံးေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ NLDပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ဆရာမ ေဒၚယမ္ေခါန္ ယွဥ္ၿပိဳင္သြားမည္ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီမွဝင္ၿပိဳင္မယ့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကေတာ့ ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စု လီဆူတိုင္းရင္းသား ဦးဆီဒူးေဒြ႔ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသူ ေဒၚအမ္ဒီေခါညြယ္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း (၆)ဦးတြင္ ကခ်င္လူမ်ိဳး၄ဦးအထိ ပါဝင္ေနတာကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ လာမယ့္ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကခ်င္မဲႏၵရွင္ေတြရဲ႕မဲေတြ ကြဲသြားႏိုင္ေၾကာင္း ကြ်မ္းက်င္သူေတြရဲ႕ သုံးသပ္မႈမ်ားလည္း ရိွေနပါတယ္။

“ဒီတစ္ေခါက္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲက ကခ်င္ေတြမ်ားတယ္။ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတာ့ ျပင္းထန္မယ္လို႔ ထင္တယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲက လူထုစိတ္ဝင္စားမႈလည္း နည္းတယ္။ မဲလာေပးတဲ့သူေတြလည္း နည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူထူကိုပိုစည္းရုံးႏိုင္တဲ့သူက ႏိုင္မယ္လို႔ထင္တယ္။”ဟု လူမႈအဖြဲ႕အစည္း ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ  ဦးမုန္ဒန္က သံုးသပ္ပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ တစ္ေနရာအတြက္သာျဖစ္ၿပီး ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရိွတဲ့ အစိုးရရာထူးေနရာေတြကို ရယူနိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုေတြ စိတ္ဝင္စားမႈနည္းရျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။

၂၀၁၅ ကေန ၂၀၂၀ အထိ လက္ရိွ NLDအစိုးရကို တာဝန္ေပးေပမဲ့ ျပည္သူလူထုေတြက အစိုးရရဲ႕ စြမ္းေဆာင္မႈေတြကို ေက်နပ္မႈ မရိွၾကတဲ့အတြက္ အခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒသခံပါတီေတြ ေအာင္ျမင္မႈရရိွႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မႈမ်ားရိွေနေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုပါတယ္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္စည္းရံုးေဟာေျပာခဲ့ခ်ိန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဟာေျပာခဲ့တဲ့စကားေတြက အမွန္တကယ္ျဖစ္မလာျခင္းဟာလည္း ကခ်င္လူထုအပၚ NLDပါတီရဲ႕ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္လာပါတယ္။

၎တို႔ပါတီ အစိုးရျဖစ္လာပါက ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့စာခ်ဳပ္ကို ျပည္သူကိုခ်ျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ယခုအထိ ခ်ျပျခင္းမရိွျခင္း၊ NCA အျမန္ထိုးရန္တိုက္တြန္းျခင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ ပိုမိုတိုးလာျခင္း၊ ျပည္သူလူထုေတြ သေဘာမတူပဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေၾကးရုပ္တုေတြ စိုက္ထူးျခင္းနဲ႔ တိုက္ပဲြေၾကာင့္ ပိတ္မိေနတဲ့အရပ္သားေတြ လြတ္ေျမာက္ရန္ဆႏၵထုတ္ေဖၚခဲ့တဲ့ ဦးေဆာင္သူေတြကို တရားစြဲဆိုျခင္း စတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြက NLDပါတီအေပၚ ကခ်င္လူထုက အာရုံစိုက္မႈ နည္းလာတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုအခ်က္ေတြက တိုင္းရင္းသားပါတီေတြရဲ႕ အားသာခ်က္ ျဖစ္သြားႏိုင္မလားဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရအုန္းမည္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီတစ္ခါ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားပါတီေတြ အျပတ္အသတ္မႏိုင္ေပမဲ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြလို ဆိုးဆိုးရြားရြားေတာ့ ျဖစ္နိုင္ေျခမရိွေၾကာင္းလည္း သုံးသပ္ၾကပါတယ္။

“ယွဥ္ၾကည့္ရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကခ်င္ျပည္သူေတြ လိုလားေနသလို ပါတီေတြလည္း ေပါင္းစည္းလာၿပီဆိုေတာ့ ၂၀၁၅ လိုေတာ့ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ေတာ့ မျဖစ္ေလာက္ေတာ့ဘူးလို႔ ထင္တယ္။”ဟု ပါတီေပါင္းစည္းေရးအတြက္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ဦးေဇာ္ဂ်တ္ကဆိုပါတယ္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အခုေပါင္းစည္းခဲ့တဲ့ ၄ပါတီစလံုးက တစ္ပါတီခ်င္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေဒါက္တာတူးဂ်ာ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ဒီမိုကေရစီပါတီက အင္ဂ်န္ယန္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္သုံးေနရာနဲ႔ ဆြမ္ပရာဘြမ္ မဲဆႏၵနယ္တစ္ေနရာတြင္ အႏိုင္ရရိွခဲ့ၿပီး က်န္ကခ်င္ပါတီေတြက အႏိုင္ရရိွျခင္း မရိွခဲ့ပဲ၊ NLDပါတီသာ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရိွခဲ့ပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ ဒီခ်ဳပ္(NLD)ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို အၿပီးသတ္ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာက မဲဆြဲစည္းရုံးေရးအတြက္ကိုလည္း ကြ်န္မအေနနဲ႔ေျပာရရင္ ျပည္သူေတြလည္း စိတ္ဝင္စားမႈ မရိွဘူး။ ရပ္ကြက္ရုံးေတြတိုင္းမွာ မဲစားရင္းထဲမွာပါမပါေတာင္ ၾကည့္ဖုိ႔လူရိွတာေတြ မရိွတဲ့အတြက္ ဘယ္သူႏိုင္မယ္ မႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိပ္ေျပာရခက္တယ္။”ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသူ မသင္းသင္းႏြယ္ကဆိုပါတယ္။

ကခ်င္ပါတီ ၄ပါတီက အမွန္တကယ္ပူးေပါင္းၿပီး စည္းစည္းလုံးလုံးလုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကခ်င္၄ပါတီလည္း ႏိုင္ႏိုင္ေျခလည္း ရိွပါတယ္လို႔ မသင္းသင္းႏြယ္က ဆက္လက္ေျပာဆိုပါတယ္။

ယခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲႏိုင္ဖို႔ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္တဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြကိုလည္း ေမ့ထားလို႔မရေၾကာင္း အထက္တန္းေရွ႕ေန ဦးဂဲနက္ကဆိုပါတယ္။

“ၿပီးေတာ့အထူးအေရးႀကီးဆုံးနဲ႔ မေျပာမျဖစ္​ေျပာလုိတာတစ္​ခုေတာ့၊ တုိင္​းရင္​းသားမဟုတ္ေသာ ဥပေဒအရႏုိင္​ငံသားမ်ားျဖစ္​တဲ့ ေဂၚရခါးလူမ်ိဳးေတြပါ ျမစ္​ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ မဲေပးႏုိင္တဲ့ေဂၚရခါးလူမ်ိဳး အေရအတြက္​ ၂၀၀၀၀နီးပါးခန္​႔ရွိေနသလုိ တရုတ္​၊ မြတ္​ဆလင္​၊ ဆစ္​ခ္​၊ ဟိႏၵဴစတန္​နီ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕မဲကုိပါ”ဟုလည္း သုံးသပ္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့၎က သံုးသပ္ေျပာဆိုဒီမွာ “က်ေနာ္​့အျမင္​အရ ၾကားျဖတ္​ေ႐ြးေကာက္​ပြဲမွာ ဘယ္​ပါတီအႏုိင္​ရမလဲလုိ႔ ေမးရင္​၊ အပုိင္မဲအသင္​့ရွိေနတဲ့ တပ္မေတာ္​နဲ႔နီးစပ္​တဲ့ ျပည္​ခုိင္​ၿဖိဳးပါတီ အႏုိင္​ရသြားႏုိင္​တယ္​လုိ႔ သုံးသပ္မိပါတယ္”ဟုလည္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။

၂၀၁၀ တြင္ အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရရိွခဲ့တဲ့ ျပည္ခိုင္းၿဖိဳးပါတီကလည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ မခ်မ္းေဘာ့နဲ႔ ေနာင္မြန္ မဲဆႏၵနယ္တခ်ိဳ႕ေတြသာ အႏိုင္ရရိွခဲ့ပါတယ္။

အခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၂၀၁၀ နဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အသီးသီး အႏိုင္ရရိွခဲ့ၾကတဲ့ ျပည္ခိုင္းၿဖိဳးနဲ႔ NLDပါတီ တစ္ခုခုက အႏိုင္ရသြားမလား ဒါမွမဟုတ္ ေဒသခံပါတီတစ္ခုခုက အႏိုင္ရသြားမလားဆိုတာကေတာ့ စိတ္ဝင္စားစရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အခုက်င္းပသြားမယ့္ မဲဆႏၵနယ္တြင္ ကခ်င္လူမ်ိဳး ၄၀ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေနထိုင္တဲ့အတြက္ ကခ်င္ပါတီေတြအေနနဲ႔ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးေရး ေကာင္းေကာင္းဆင္းနိင္ပါက အႏိုင္ရသြားႏိုင္ေၾကာင္း ျမန္မာနိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ တုိင္းရင္းသားမဟာမိတ္ (အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႔ဝင္) ကိုဘရန္ၾကြယ္က သုံးသပ္ပါတယ္။

“ကခ်င္ကိုယ္စားလွယ္က မဲအနည္းငယ္အသာနဲ႔ႏိုင္ရင္လည္း ႏိုင္သြားႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကခ်င္ေတြအမ်ားပိုင္းက ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို မသိၾကစိတ္မဝင္စားၾကတာမ်ားတယ္။ အဲဒါက ကခ်င္ပါတီေတြအတြက္ စိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ခုပဲ။”ဟု ကိုဘရန္ၾကြယ္က ဆိုပါတယ္။