Malap Kau N Mai Ai Gumshem Hpyen Dap A Nbungli Bawm

–

Mungdan a rawt jat galu kaba lam magup sumhpa hta hpang hkrat, hkrat sum taw nga ai anhte mungdan hta kawng modo lam ni ginhtawng lanam shara shagu n mai hkawm sa ai zawn, nbungli ngu ai mung jawn lu na yak nga ai mundan rai nga ai. Dai majaw anhte a Wunpawng ginra Kachin State na kahtawng mare de gaw nbungli ngu ai hpe shinggan kaw mu yu na pyi yak la nga ai. Ga shadawn hku nna, ngai shi sawk Ah Pan a ma prat ten hpe naw dum shing-ran ai. Nbungli nsen na ai shing nrai, lamu hkanghkau kaw nbungli shingna mu ai hte “Nbungli e muk la wa ya yaw” nga mani sumsai hte shakram dat dat rai ga wa sai. Ya gaw dai lam ni yawng, moi na lam ni sha rai mat sai.

2021 ning hpang kaw na gaw nbungli ngu ai ga si shing nrai, nbungli ngu tsun dat ai nsen, nbungli zawn ngoi ai nsen ni hpe na hkrup mu hkrup ai hte myi tu tu na jawng jawng rai nna kahpra maja ra ai hta sha n ga, myit ningma prut pru shungun ai mabyin lam ni she rai wa sai re.

Hpyen gumshem kongsi hpyen dap gaw mara kata mungshawa ni nga ai mare buga shara ni hpe mung, nbungli hte bawm jahkrat gap gasat nga ai majaw anhte a mungdan shara shagu hta mara kata mungshawa ni asak si sum nga nna, nbungli bawm jahkrat gap gasat ai shiga ni hpe shani shagu ngu na ram mu lu taw nga ai re.

Dai zawn re ai mabyin ni hta lai wa sai 2022 ning October 23 ya shana hta byin lai mat wa sai Hpakant ginwang daw, A Nang Pa mare na mabyin hte 2023 ning October shata 9 ya shana hta Laiza Muklum makau Mung Lai Hkyet hpyen yen dabang hta byin lai mat wa sai; aten langai hta sha masha sumpum hpe si tarai shangun ai mabyin ni gaw, malap kau n mai ai mabyin ni rai nga ai. Ndai mabyin ni gaw, nang ngai anhte a masin salum ni hpe ya du hkra myit machyi hkam sha shangun ai mabyin ni rai nga ai.

62 ning hpring, Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpung (KIO) masat n’htoi hpe hkaptau ai lamang shana yungwi pinra galaw nga ai ten, gumshem hpyen dap gaw jet nbungli masum hte bawm jahkrat gasat ai majaw, KIA masat (9) dapba na hpu-awn tsang ni, hpakant ginra na sutdu ni, Wunpawng yungwi ninghkring ni hte buga mare masha ni yawng marai (70) daram asak si sum nna, marai (60) jan hkala hkrum lai wa sai re.

Dai zawn sha, Mung Lai Hkyet hpyen yen dabang na mabyin hta mung, asak shi-kru ning npu ma marai (7), asak manga ning npu ma kaji marai (4) lawm nna, yawng mungshawa marai (29) asak si sum lai mat wa sai re.

A Nang Pa mabyin kaw na asak lawt lu wa ai asak 60 ning hpawmi langai gaw nbungli hte seng ai shi a myit hkam sha lam hpe ya na zawn tsun dan ai re.

“Nang mawdaw ni grai ngoi ai yang nbungli ngoi ai shadu na dai hku le. Ngoi ai na sai kaw na gaw, kajawng mat ai le. Myit hta kajawng mat ai. Hpa sha ngoi tim mung kajawng mat ai le. Nye kasha jawng kaw rai yang mung sinat galang mi htem nga hte kadai nsa woi la tim ngai sa woi la mat sai, e dai baw le. Galang mi shari mu ga sai majaw! I dai hku hkam sha ai ngu gaw, anhte kanau langai mung nga ai re majaw gaw, nbungli ngoi ai nga sai kaw na mung, anhte kaw gaw phone set yang mung phone set n mai re nga re jang gaw, tsun ga nga yang aning gaw nbungli ngoi sai nga sai kaw na gara kaw gaw ya hpa baw bai rai wa sana kun ngu na dai hku ngu na hkrit ai myit dai hku sha rawng ai law. Raitim mung galoi mung kyu bai hpyi ai le i, ndai nbungli ngu ai hpe gaw tsun ga nga yang grau mung myit machyi ai le. Dai majaw nbungli dap ma lawan gap hpya kau u ga ngu na sha kyu hpyi ai, galoi mung.”

Dai KIO masat n’htoi lamang a matu lusha shadu shanglawm ai myu shayi gaw, A Nang Pa ngu ai hte yupmang n tsawm kajawng rawt ai zawn naw byin nga ai nga nna tsun dan ai re.

“A Nang Pa ngu hte gaw, A Nang Pa na lam pru wa ai hte gaw aning gaw ya du hkra myit kaw le i, shing-ran raw raw mu taw ai le. Masha hpai ai ni gaw hpai, dai hku nna e myit machyi ai le. Tsun ga nga yang gaw, wa pyi n gwi wa mat ai ga re nga. A Nang Pa ngu ai hpe gaw n chye tsun hkra hkam sha ai law. Dai kaw na wa ai hte gaw mau mung mau mat ai le. Wa ai hte yawng hkra kyu sa hpyi ya ai. Magam gun ni i, magam gun ni langai hpang langai nga ai ni yawng gaw kyu sa hpyi ya ai. Yup mang ntsawm ai mung mu ai ga re nga ai. A matsing sha aning mu ai gaw, nta du wa ai hkawng masum ya pyi re sai. Htaw Myen ni grai nga ai, Myen jarawp hkan she nga taw nga ai. Dan re hkan she i ngai nta wa na law. Ngu na rai yang she jan gaw du wa da! Nta wa na ngu tam yang gaw n chye tam mat ai. Hpu ni tsun yang Ma San nang da, nnan du wa ai shaloi gaw, shan mung majoi she chyang nna n-gup pyi majoi she mahka mat ai nga nna tsun taw nga ai. Mau mat ai le i, n chye tsun hkra mau mat ai. Ya hte pyi gaw mawdaw ni grai ngoi yang nbungli shadu na le. Ngoi na sai kaw na gaw kajawng mat ai le. Myit hta kajawng mat ai. Hpa sha ngoi tim kajawng mat ai le.”

Mung Lai Hkyet hpyen yen dabang hpe hpyen gumshen kongsi kaw nna nbungli bawm sa gap jahkrat ai majaw, kasha marai (5) galang ta si sum mat hkrum ai Jan. Kumbu Roi Ji mung, dai shana na mabyin ni hpe myi prwi lapran n-gun shaja let, ya na zawn tsun dan ai hku re.

“Jahpawt gaw grai jau na myi map map nga yang, anhte jinghku kasha rai nga Naw San dai sa shaga ai. Shi mung galang ta n gwi tsun rai na; e Wa ji yan Nu ji mana htaw Mung Lai Hkyet de tai hpyen wa e gasat nna hkala nba loi mi byin ai zawn zawn nga na tsi rung kaw rawng ai zawn nga na shana dat nga ma ai law. Dai majaw wa na hku di ga nga na, nga gaw e dai hku nga yang wa ga wa ga ngu! Mung Lai Hkyet kaw wa yu hte gaw, anhte le nnan lung wa ai pru ai hte gaw aw, nta ni ngu nga pyi n nga mat, yawng gamawng mat, yang n nga mata rai yang gaw, anhte shara kaw bai du rai yang gaw, ngai pyi naw shara kaw du jang she bu hpun palawng wa galai na tsi rung sa na re ngu yang gaw, nta wa yu yang gaw shadaw langai mi pyi n mu ai. Shadaw langai mi pyi n nga ai. Rai gaw mau sai. Ngai mung wa hkrap sai. E gara hku tim nye kasha ni gaw nga baw n rai sai. Si ai kaw she du na re ngu dai hku myit ai. Raitimung myit shaja na tsi rung de bai sa yu yang, dai kaw na anhte jinghku ni she, ma ni mana yawng n nga mat sai nga nna shanhte mung ngai hpe mu hte hkrap ai. Si ai nga timung an Kanu yan Kawa gaw langai mi lahkawng mi sha gaw lawt na re ngu: ma hkra gaw n si na re ngu dai hku myit ai. Rai gaw sa yang gaw, tsi rung de mung n nga rai yang gaw, ndai de she re: ma ni ndai de yawng tawn da sai nga na tsun ai. Shang wa yang gaw, ma ni hpe yu yang gaw yu pyi n lu, shannau ni matsan mayan re na tai hpyen wa e ndai zawn re sat kau ya. Shannau ni nga yang gaw kade mi myit su myit gawp na Kanu Kawa hpe kade kaning ngan re shara kaw mi hpaji hparat chye na lu dung na ngu na dai hku myit. Dan re na dai kaw du ai hte gaw nye kasha ni hpe sa mu ai hte ngai gaw shannau ni hpe yu pyi n lu ai.”

Jan. Kumbu Roi Ji hte shi a ning-rum ningtau Slg. Udi La Ja shan yan gaw ma prat ten kaw na, hpyen yen hpyen hprawng nna kaba wa ra ai yan rai nga ai. Lai wa sai 2011 ning kaw nna Wunpawng ginra hta galang mi bai byin hpang wa ai majan a majaw Slg. Udi La Ja hte Jan. Kumbu Roi Ji shannu wa ni gaw, Mung Lai Hkyet Hpyen Yen dabang hta wa nga shingbyi nga ai htinggaw ni rai nga ai. Dai zawn hpyen yen tsin yam hte kaba wa ai Kanu yan Kawa gaw, shan lahkawng a kasha ni hpe hpaji chye galu kaba wa na hpe myit mada let, shakut ai raitim, ma ni marai manga galang ta si sum ra mat ai mabyin a majaw myit yawn n ma rai nga ai.

“Ma ni ning rai na anhte Kanu Kawa ni hpaji n chye ai majaw, laika hpaji shakut ra ai ngu hpe anhte Kanu Kawa ni rai ti mung e ya tsang (10) hkawng yan gaw, n myit mada ai Myen e gasat ai re majaw sum mat. An Kanu yan Kawa yaw shatawng shada da ai, ma ni mung laika hpaji de gaw grai shakut ai ga re nga malu ai. San poi mung n hkrat hkra shakut hkrai shakut mat wa ai. An Kanu yan Kawa mung dai a ntsa kaw e shawa bat ba Karai Kasang a man kaw mung e lu tsap lu hkra ngu nna shakut ya ai gaw re wa, ning re na e Myen ni nbungli hte wa gap sum mat wa re majaw, an Kanu yan Kawa mung myit wa amyu mi nga mat! Kade e myit awai yu timung ma ni ntsa kaw sha a dum re yang gaw, galoi mung malap na zawn n nga mat ai le. Laika hpaji de grai shakut grai myit lawm ai kashu kasha ni re nna e an Kanu yan Kawa ma shanhte hpe myit n-gun la taw nga ai kaw ning re na byin mat ai.”

Ndai zawn gumshem hpyen dap a n tara ai gasat shamyit lailen a majaw, aten langai mi hta sha mungshawa sumpum si shangun ai mabyin lam ni gaw 2021 ning daru magam zing ai hpang grau grau she sawk wa nga ai re. Mungmasa bawngdung ni hte seng ai wuhpung AAPP shapraw tawn da ai hti hkum hku nga yang, masha kaji kaba ni nbungli bawm sha n ga, sinat hte gap sat ai, adup zing-ri sat hkrum ai, mungmasha marai (5886) du sai lam chye lu ai re.